W ostatnich latach obserwujemy wzrost zainteresowania lekiem Ozempic, szczególnie w kontekście jego zastosowania w odchudzaniu. Początkowo stosowany jako lek na cukrzycę typu 2, teraz zyskuje popularność dzięki celebrytom i influencerom, którzy chętnie dzielą się swoimi doświadczeniami w mediach społecznościowych. Czym jest Ozempic, jak działa i czy naprawdę może pomóc w walce z nadwagą? Odpowiemy na te pytania w tym artykule.
Czym jest Ozempic?
Ozempic jest nazwą handlową leku zawierającego semaglutyd. Lek ten jest agonistą ludzkiego glukagonopodobnego peptydu-1 (GLP-1), należącym do grupy leków hipoglikemizujących stosowanych w terapii cukrzycy typu 2 oraz otyłości. Mechanizm działania ozempicu opiera się na jego zdolności do stymulacji receptorów GLP-1, które są obecne na komórkach trzustki, mięśniach sercowych, jelitach, oraz w ośrodkowym układzie nerwowym. Stymulacja receptorów GLP-1 prowadzi do zwiększenia wydzielania insuliny w odpowiedzi na posiłek, zmniejszenia wydzielania glukagonu, spowolnienia opróżniania żołądka, i zwiększenia uczucia sytości.
Ozempic przyczynia się również do zmniejszenia produkcji glukozy w wątrobie oraz do zmniejszenia apetytu poprzez działanie na ośrodek łaknienia. Dodatkowo, lek ten może zmniejszać gromadzenie tłuszczu w wątrobie, co jest istotne w kontekście zapobiegania stłuszczeniu tego narządu. Ozempic jest dostępny w postaci iniekcji podskórnych, co umożliwia długotrwałe działanie i stabilne stężenie leku we krwi.
Obecnie na rynku dostępnych jest 8 preparatów zawierających analogi GLP-1, które mogą być stosowane zarówno w postaci wstrzyknięć podskórnych, jak i w formie tabletek do przyjmowania doustnego. Substancje aktywne obejmują – eksenatyd, liksysenatyd, liraglutyd, semaglutyd, dulaglutyd. Procedura centralnej rejestracji leków (Centralized Procedure) umożliwiła dopuszczenie tych leków do obrotu na terenie całej Unii Europejskiej dzięki pozytywnej opinii Europejskiej Agencji Leków (EMA). Należy jednak zaznaczyć, że niektóre z preparatów, takie jak Rybelsus i Wegovy zawierające semaglutyd, zostały oznaczone czarnym trójkątem, co oznacza ich poddanie szczególnemu monitorowaniu, bardziej intensywnemu niż w przypadku innych leków.
Popularność Ozempicu
W 2017 roku Administracja ds. Żywności i Leków po raz pierwszy zatwierdziła lek w postaci zastrzyków do leczenia cukrzycy. W 2021 roku agencja zatwierdziła lek zawierający wyższą dawkę substancji czynnej – semaglutyd, do leczenia otyłości pod nazwą handlową Wegovy. Od tego czasu lek ten stał się przedmiotem szeroko zakrojonych dyskusji w internecie.
Elon Musk, pytany o swoją dobrą kondycję fizyczną, na Twitterze wspomniał, że stosuje Wegovy. Andy Cohen również opublikował wpis na temat rosnącej popularności Ozempicu. Według wrześniowego artykułu w Variety, aktorzy i producenci wypowiadają się pozytywnie na temat tego leku na aplikacji do szyfrowania wiadomości Signal. Na TikToku hashtag #Ozempic był oglądany ponad 273 miliony razy, gdzie użytkownicy wyrażają zdziwienie z powodu utraty wagi pod wpływem tego leku oraz dzielą się doświadczeniami dotyczącymi skutków ubocznych.
Zwiększone zainteresowanie analogami GLP-1, wynikające z rosnącej liczby badań potwierdzających skuteczność leków w walce z otyłością, spowodowało niedobory dostępności leku w wielu krajach, w tym także w Polsce.
FAQ
1. Czy Ozempic jest bezpieczny dla każdego?
Ozempic, podobnie jak inne analogi GLP-1, nie jest odpowiedni dla wszystkich pacjentów. Nie powinno się go stosować u osób z cukrzycą typu 1 ani w leczeniu cukrzycowej kwasicy ketonowej. Dodatkowo, istnieje potrzeba szczególnej ostrożności przy jego stosowaniu u pacjentów z chorobami tarczycy, z uwagi na możliwość powiększenia tego gruczołu. W przypadku kobiet w ciąży oraz matek karmiących piersią, analogi GLP-1 również nie są zalecane. Ostatecznie, decyzję o stosowaniu Ozempicu powinien podjąć lekarz, biorąc pod uwagę specyficzne potrzeby i stan zdrowia każdego pacjenta.
2. Jak długo można stosować Ozempic?
Czas stosowania Ozempicu zależy od indywidualnych potrzeb pacjenta oraz zaleceń lekarza. W niektórych przypadkach może być stosowany długoterminowo pod kontrolą medyczną.
3. Czy Ozempic jest skuteczny bez diety i ćwiczeń?
Ozempic nie jest zamiennikiem zdrowej diety i aktywności fizycznej. Stosowanie leku bez równoczesnego wprowadzenia zmian w diecie i stylu życia może ograniczyć jego skuteczność w redukcji masy ciała. Dlatego zaleca się, aby pacjenci korzystali z tego leku pod nadzorem lekarza oraz równocześnie podejmowali wysiłki w zakresie zdrowego odżywiania i regularnej aktywności fizycznej.
4. Jakie są najczęstsze skutki uboczne Ozempicu?
Analogi GLP-1, takie jak Ozempic (semaglutyd), mogą powodować różnorodne działania niepożądane, które pacjenci powinni być świadomi przed rozpoczęciem terapii. Najczęstsze z nich to zaburzenia układu pokarmowego, takie jak nudności, wymioty oraz biegunka. Te objawy są szczególnie nasilone na początku leczenia i zazwyczaj ustępują w ciągu kilku dni lub tygodni kontynuowania terapii. Ważne jest, aby pacjenci z zaburzeniami czynności nerek byli szczególnie monitorowani, ponieważ mogą one prowadzić do odwodnienia. Oprócz tego mogą wystąpić bóle głowy, zawroty głowy oraz hipoglikemia.
5. Czy Ozempic może być stosowany przez osoby bez cukrzycy?
W momencie publikacji artykułu jedynym analogiem GLP-1 zatwierdzonym do leczenia otyłości niewspółistniejącej z cukrzycą jest liraglutyd w postaci podskórnej. Lek ten jest przeznaczony do stosowania u dorosłych pacjentów, u których początkowa wartość BMI wynosi ≥30 kg/m² (otyłość) lub ≥27 kg/m² do <30 kg/m² (nadwaga) z przynajmniej jedną współistniejącą chorobą związaną z nieprawidłową masą ciała, taką jak: zaburzenia gospodarki węglowodanowej (stan przedcukrzycowy lub cukrzyca typu 2), nadciśnienie tętnicze, dyslipidemia lub obturacyjny bezdech senny.
Bibliografia
- Sienicka A., Kubasik K., Pisula A.:THE GLUCAGON-LIKE PEPTIDE-1 ANALOGUES THERAPY IN THE NON-DIABETIC PATIENTS. PROSPECTSIN PHARMACEUTICAL SCIENCES 2023.
- Blum D. What Is Ozempic and Why Is It Getting So Much Attention? New York Times 2022.
- Ratajczak A., Szulińska M., Bogdański P. Agoniści GLP-1 dla lekarzy praktyków. Forum Zaburzeñ Metabolicznych 2014.
